Każdy musi zapłacić za swoje grzechy – recenzja "Z zimną krwią" Roberta Forysia

Znacie to uczucie, kiedy sięgacie wreszcie po jakąś książkę ze swojego księgozbioru i aż podskakujecie z radości, że możecie ją przeczytać, bo leżała już tam od niepamiętnych czasów? Też je znam. Miałam tak z Z zimną krwią Roberta Forysia od Fabryki Słów. I wyobraźcie sobie moje zdziwienie, gdy weszłam na swoje konto na Goodreads, a potem na Lubimy Czytać i zobaczyłam, że tę książkę czytałam już trzy lata temu. No, dałabym się pokroić, że nie miałam jej ani razu w rękach, a tu taka niespodzianka! A najlepsze było to, że do samego końca, nie mogłam sobie przypomnieć, co się działo w trakcie fabuły... 

Rotmistrz Hieronim Woyski, szlachcic pochodzący z Rzeczypospolitej, były żołnierz pruski i angielski, wraca do kraju, by znaleźć tu jakieś zajęcie. Czasy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego to burzliwy moment w historii Polski, gdzie w polityce ścierają się wpływy Familii, czyli rodziny Czartoryskich i jej popleczników, z wpływami rosyjskimi carycy Katarzyny Wielkiej. Woyski, wspierający Familię, po przyjeździe trafia do głowy rodziny, księcia Augusta Aleksandra Czartoryskiego, który stworzył potęgę rodziny i jej politykę. Z rozkazu Czartoryskiego rotmistrz ze swym wiernym służącym, Stiepanem Czernym, jedzie do Warszawy, gdzie ma pomóc w rozwiązaniu sprawy tajemniczych morderstw. Wątkiem wspólnym dla drastycznych zabójstw jest medalion z Wielką Nierządnicą, zostawiony przy każdych zwłokach. Woyski musi rozwiązać tę zagadkę, a jednocześnie nie dać się zamordować tajemniczemu zabójcy.

I takie książki to ja lubię! Co prawda Z zimną krwią nie jest bezbłędną powieścią, ale czyta się ją naprawdę dobrze i szybko. Autor nie daje nam czasu na zbyt długie zastanawianie się, pędzi z akcją na łeb na szyję, a kolejne pytania bez rozwiązania tylko komplikują całą sytuację. Umiejętnie podsycając naszą ciekawość, Foryś podsuwa nam kolejne tropy, które po chwili okazują się prowadzić nas prosto w ślepy zaułek. Dopiero na końcu książki wszystkie wątki splatają się i dają rozwiązanie całej zagadki.

Woyski i Czerny to bardzo udany duet bohaterów. Co prawda pomocnik rotmistrza to postać nieco bardziej drugoplanowa, ale ma swoje pięć minut w całej powieści, a dodatkowo mamy przedstawioną jego pełną historię, zresztą, tak samo, jak cały życiorys Woyskiego. Jeden i drugi mężczyzna mieli nieźle pod górkę w swoim życiu, autor ich nie oszczędzał. Nie dało się jednak ukryć, że jak Czerny był małomówny i dość zamknięty, tak Woyski nie tylko był stosunkowo gadatliwy, ale jeszcze na dodatek nieco zapatrzony w siebie i ma o swojej skromnej osobie dość wysokie mniemanie. Drażniło mnie to trochę, ale, na szczęście, nie rzutowało to zbyt mocno na całą fabułę powieści. W dodatku nie można odmówić Hieronimowi błyskotliwego umysłu i chęci rozwiązania tajemnicy, aczkolwiek ma się czasami wrażenie, że ładne buzie zasłaniają mu cały świat. W pakiet jego wątpliwej jakości zalet dochodzi jeszcze fakt, że jest hazardzistą i wprost uwielbia pakować się w niepotrzebne kłopoty i robić sobie ze wszystkich dookoła wrogów, przeświadczony o swojej wyższości i o tym, że i tak wszystko mu się jakoś uda, a jak nie, to zawsze może wyjechać z miasta czy kraju.

Za plus powieści można przyjąć (zależy, co kto lubi) bardzo łatwo i przejrzyście przedstawione wszelkie koneksje rodzinne i kwestie polityczne, które tworzą tło historii. Osobiście zawsze w tych powiązaniach rodzinnych i genealogiach zawsze się gubię, a tutaj nie miałam większego problemu, żeby się połapać kto z kim, po co i dlaczego. Tak samo, jeśli chodzi o politykę – wszystkie zależności, cele i powiązania były wyjaśnione w prosty i łatwy do przyswojenia sposób, dzięki czemu książka zyskuje sporo na wartości.

Jeśli chodzi o minusy całości, to na pewno jest nim początkowy wątek spotkanych sług szlachcica Tarłowskiego i zabicia chłopa i chłopki, którzy mieszkali we włościach Tarłowskiego. Wątek ten urywa się bez jakiegokolwiek logicznego rozwiązania – wygląda to trochę tak, że całość została umieszczona w tej historii tylko po to, żeby nasi bohaterowie nie nudzili się w trakcie drogi do majątku Czartoryskich. Drugą wadą powieści jest dość częste myślenie Woyskiego penisem, a nie głową. Bez mała każdą kobietę, którą widzi, ocenia pod kątem bycia jego potencjalną kochanką i niemal żadnej nie przepuszcza. Poza tym momentami nużą i nieco irytują szczegółowe opisy tego, co danego dnia zakłada Woyski na siebie i jego praktyki higieniczne. Naprawdę, jako czytelnik nie muszę wiedzieć z dokładnością prawie co do minuty, kiedy i gdzie umysł się nasz bohater ani z dokładnością do jednego szwu, co miał na sobie. Opisy scen erotycznych też niczego nie urywają i jak dla mnie, można by było je ze spokojem sobie odpuścić. Są to niepotrzebne dłużyzny i, gdyby je wyciąć, powieść sporo by zyskała.

Mimo tych kilku niewątpliwych wad całość prezentuje się bardzo zacnie. Z zimną krwią to solidna porcja rozrywki, do przeczytania w jeden, maksymalnie dwa dni. Lekka, łatwa lektura, dająca sporą frajdę i dobrze się czytająca, czyli lektura w sam raz na weekend, żeby zregenerować siły na kolejny tydzień.

Tytuł: Z zimną krwią

Autor: Robert Foryś

Wydawnictwo: Fabryka Słów

Liczba stron: 360

Rok wydania: 2011