Gdy nie masz już nic do stracenia, co zrobisz ze swoim życiem? - recenzja "Pogańskiego pana" Bernarda Cornwella

Aż się chce powiedzieć: Co ten Cornwell wyprawia?! Siódmy tom Wojen Wikingów w niczym nie ustępuje wszystkim poprzednim sześciu, a wręcz mam wrażenie, że autor sam sobie coraz bardziej dokręca śrubę i wiesza wyżej poprzeczkę. Strach się bać, co to będzie przy dziesiątym tomie!

Kilka lat po wydarzeniach ze Śmierci królów na całej Wyspie panuje względny pokój. Synowie Uhtreda wchodzą w wiek męski, a jego pierworodny, noszący zgodnie z tradycją takie samo imię, co ojciec, postanawia zostać księdzem i wstąpić do klasztoru. Główny bohater nie zamierza jednak do tego dopuścić i w dzień święceń czeka na syna pod bramą kościoła, by wybić mu z głowy te głupoty i wykląć z rodziny, przy czym pozbawia go też rodowego imienia. Na skutek niefortunnego zbiegu okoliczności zabija szanowanego opata, uważanego niemal za świętego już za życia. W efekcie zostaje wyklęty, a jego majątek spalony i skonfiskowany, sam Uhtred zaś staje się banitą. Nie mając już nic do stracenia, Sas postanawia wyruszyć z niewielką grupą wciąż wiernych mu towarzyszy do swojej rodzimej twierdzy, by odbić ją z rąk zdradzieckiego wuja Aelfrica i by móc samemu osiąść na ojcowiźnie, co wcale nie będzie takie łatwe.

I co ja mogę więcej dodać niż to, co już czytaliście w moich wszystkich poprzednich recenzjach? Cornwell nic a nic nie odpuszcza sobie, jeśli chodzi o intrygi i knowania polityczne, a także rozmach scen batalistycznych. Naprawdę można odnieść wrażenie, że autor sam sobie wyznacza za cel pisanie każdego tomu jeszcze lepiej niż poprzedniego i za każdym razem mu się to udaje. Język serii nic się nie zmienia, opisy wciąż tak samo pobudzają wyobraźnię, a sceny bitew jeżą włosy na karku i sprawiają, że krew szybciej płynie w żyłach. Ważną rzeczą jest to, że autor w posłowiu wyraźnie zaznacza, które wydarzenia i postacie opisane w książce są historyczne, a które zostały dodane i wymyślone przez pisarza. Dla każdego fana historii stanowi to sporo cennych informacji i ciekawostek, więc warto za każdym razem przeczytać te dwie-trzy strony, by dowiedzieć się czegoś nowego.

Jeśli chodzi o bohaterów, to w tej części nie mamy wprowadzonych praktycznie żadnych nowych postaci. Każde imię kojarzymy z poprzednich tomów, a jeśli o którymś z bohaterów zapomnieliśmy, to autor zręcznie przemyca krótkie, jedno- lub dwuzdaniowe przypomnienia, skąd się wziął. Uhtred wciąż pozostaje tym samym, dobrze nam znanym mężczyzną, czasem zbyt upartym, czasem zbyt działającym pod wpływem impulsu. Czytając ten tom, ma się wrażenie, że po raz kolejny spotykamy przyjaciela, którego nie widzieliśmy od dłuższego czasu. To, co cieszy w kreacji postaci, to fakt, że Uhtred nie jest wiecznym młodzieniaszkiem, którego czas i ograniczenia wiekowe się nie imają. Prawdą jest, że mimo pięćdziesiątki na karku (a więc, jak na tamte lata, bycia bez mała sędziwym człowiekiem), wciąż trzyma się prosto w siodle i nie unika stawania w murze tarcz czy pojedynków z młodszym i szybszym wrogiem. Jednak sam ze zdziwieniem odkrywa, że rany otrzymane w trakcie mnóstwa stoczonych walk zaczynają mu się dawać coraz bardziej we znaki, a i pojawiają się w jego życiu pewne utrudnienia wynikłe z wieku. Mimo to wciąż nie pozwala sobie na odpoczynek i, gdy tylko trzeba stanąć w obronie saskich ziem, zawsze można liczyć na Uhtreda z Bebbanburga.

W tym tomie została chyba jeszcze wyraźniej niż w poprzednich podkreślona niechęć Uhtreda do chrześcijaństwa, a przede wszystkim do księży. Co prawda, jego nienawiść do chrześcijańskiego Boga jest podszyta pewnym niechętnym szacunkiem i lękiem, ale klechów Uhtred nie znosi całym sercem. Dlatego też wyklina swojego pierworodnego syna, który wstępuje do zakonu, i pozbawia go jego imienia, nie chcąc mieć z nim nic wspólnego. Uniesieni gniewem po zabójstwie czcigodnego opata chrześcijanie palą mężczyźnie dwór i zabudowania gospodarskie, ale gdy Duńczycy stają na granicach i grozi im po raz kolejny zagłada, od razu zwracają oczy na Uhtreda jako swojego wybawiciela i obrońcę. Cóż, jak to mawia się nawet obecnie jak trwoga – to do Boga, a w Wessexie w X wieku powinno być – jak Duńczycy, to do Uhtreda. Sam bohater to zauważa i podchodzi do siebie z ogromną dozą samokrytyki, wiedząc, że nieważne, jakby się odżegnywał, gdy przyjdzie chwila próby, od razu pojedzie na ratunek. Nie chrześcijaństwu samemu w sobie, a ukochanej kobiecie, która jest chrześcijanką.

Pogański pan to kolejny tom Wojen Wikingów, przy którym nie można się nudzić. Bitwy, ciągłe knowania i intrygi polityczne, mitologia skandynawska i ślepa wiara chrześcijan w moc relikwii, to wszystko tworzy ciekawą i wciągającą mieszankę. A zakończenie pozostawia czytelnika z kacem książkowym (co prawda, sam autor nieco niszczy ten efekt ostatnim zdaniem posłowia, ale i tak chęć sięgnięcia po kolejną część tej serii pozostaje w człowieku ogromna). Dlatego powtarzam, jak przy każdym tomie – jeśli jeszcze nie czytaliście tej serii, to nie zastanawiajcie się, tylko bierzcie i nadrabiajcie, bo warto!

Tytuł: Pogański pan

Autor: Bernard Cornwell

Tłumaczenie: Jakub Jedliński

Cykl: Wojny Wikingów, tom VII

Wydawnictwo: Otwarte

Liczba stron: 412

Rok wydania: 2019

Za egzemplarz serdecznie dziękuję: