Miłość do dziwki prowadzi na dno – recenzja "Banity" Jacka Komudy

Jacek Komuda to bezsprzecznie jeden z moich ulubionych polskich autorów, a obok Sienkiewicza ulubiony powieściopisarz, który fabułę swoich książek osadza w czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej. Dlatego tytuły z akcją w tym okresie czytam chętnie i sięgam po nie bez zastanowienia, a ostatnio postawiłam sobie za cel nadrobienie wszystkich tytułów od tego pisarza. I tym oto sposobem trafił w moje ręce Banita o Jacku Dydyńskim.

Nasz główny bohater to zabijaka jakich mało. Jego szabla służy każdemu, kto zapłaci odpowiednią sumę. Zabija, kogo trzeba, okrada, kogo trzeba i wiedzie mu się nie najgorzej. Niestety, w końcu przychodzi kryska na Matyska i Dydyńskiemu na gościńcu powinęła się noga, a zaplanowana akcja nie potoczyła się tak, jak powinna. W efekcie pan Jacek trafia do miejskiej wieży, więzienia, gdzie musi odsiedzieć kilka dni. Gdy wychodzi, ranny, pozbawiony konia, ledwo w ostatniej koszuli, nikt go nie chce znać. Rodzina się go wyparła, nobilitowani przyjaciele udają, że go nie znają. Tymczasem w mieście ktoś brutalnie morduje prostytutki, nie szczędząc im przed śmiercią tortur. Zdesperowany Dydyński podejmuje się wyśledzić, kto dopuszcza się takich makabrycznych zbrodni, w zamian za sowitą opłatę od panien lekkich obyczajów. Sprawa jednak okazuje się nie do końca taka prosta, szczególnie jeśli w grę wchodzą uczucia.

Z początku miałam wrażenie, że autor sam nie do końca wiedział, jak poprowadzić fabułę. Przeskakiwał z wątku na wątek, raz pisał o Jacku, zaraz potem o prostytutkach, a w międzyczasie o hulającym w przydrożnej karczmie szlachcicu. Na szczęście w miarę szybko wszystkie te wątki się ze sobą splotły i całość nabrała wyraźnego charakteru i kształtu, dzięki czemu czytało się to szybko i lekko. Nie da się ukryć, że Komuda ma lekki styl i chociaż pisze językiem zbliżonym słownictwem i stylem do tego, jaki prezentował Sienkiewicz w Trylogii, to o wiele łatwiej zrozumieć, o co właściwie mu chodzi. Pomagają też w tym przypisy, które można znaleźć na końcu książki. Osobiście o wiele bardziej wolę, gdy przypisy są oznaczone cyferkami i znajdują się u dołu każdej strony, ale w tym przypadku nie bardzo przeszkadzało mi ich umiejscowienie i czytałam je dopiero po lekturze całej powieści. W większości, na szczęście, rozumiałam, co jest w treści, więc przypisy nie były mi aż tak potrzebne.

Jeśli chodzi o postacie, to na pierwszy plan wybija się Jacek Dydyński. Iście szlachecka fantazja, warchoł niestroniący od kielicha i od pojedynków. Z drugiej strony pan Jacek to człowiek honorowy, żyjący według specyficznego szlacheckiego kodeksu, ale potrafią też wyciągnąć rękę do innego człowieka... No dobra, nie tak znowu całkiem bezinteresownie rwie się do tej pomocy, bo tylko za sowitą opłatą. I choć wydawałoby się, że ta postać to jeden wielki negatywny charakter, nie da się go nie lubić. Ułańska fantazja, którą jest obdarzony, sprawia, że człowiek od razu go zaczyna lubić.

Nie polecam tej książki dla młodszych czytelników – po pierwsze styl i archaizmy są na tyle zaawansowane, że czternasto- czy piętnastolatek będzie miał problem ze zrozumieniem tekstu. Ponadto przekleństwa sypią się tu dość wartko, ale są umiejscowione tak, że nie przeszkadzają, a raczej podkreślają wypowiedzi bohaterów i akcję w powieści. Po trzecie, pojawia się tu jedna albo i dwie sceny seksu, aczkolwiek są tak napisane, że nie rażą i nie są niesmaczne. Mam chyba tylko jedno ale do tej książki – czemu jest taka krótka?! Niecałe 300 stron to stanowczo za mało, by nacieszyć się towarzystwem Jacka Dydyńskiego i jego towarzyszy. No i zakończenie... Cóż, jak zawsze było gorzką kroplą w całej powieści, ale chyba taki styl autora.

Czy polecam? No jasne! Dla każdego, kto lubi powieści historyczne, okraszone sporą dawką historycznych ciekawostek i interesującą akcją, która wciąga od pierwszych stron. Gwarantuję Wam, że jak już zaczniecie czytać, to nie będziecie się w stanie oderwać aż do ostatniej strony.

Książka przeczytana w ramach Olimpiady Czytelniczej u Pośredniczki Książek.

Tytuł: Banita

Autor: Jacek Komuda

Wydawnictwo: Fabryka Słów

Liczba stron: 240

Rok wydania: 2010