Kiedy masz do czynienia z tajemnicą, o której lepiej było nie wiedzieć – recenzja "Łodzi Charona" Vladimira Wolffa

Jeśli interesujecie się chociaż trochę sytuacją polityczną w naszym kraju, to na pewno słyszeliście o sławetnych teczkach IPNu czy ustawie deubekizacyjnej. A na pewno każdy słyszał straszne rzeczy o czasach tzw. komuny w Polsce, o SB czy UB, milicji, ZOMO, etc. Jako że sama nieco interesuję się tego typu rzeczami, to z ogromną ciekawością zerkałam na książkę Vladimira Wolffea, której motywem przewodnim są właśnie czasy socjalizmu w naszym kraju. Byłam naprawdę zaciekawiona, czy powiedzie się autorowi stworzenie dobrego kryminału dotyczącego tajemnic z tamtych lat i czy przy okazji uda się uniknąć upolitycznienia całej książki.

Paweł Tomczyk to policjant ze Szczecina, pracujący w komendzie wojewódzkiej, w wydziale dochodzeniowym. Na jego biurko trafia sprawa morderstwa i to nie byle jakiego – znaleziono dwa trupy, jeden młodej kobiety, zastrzelonej, a drugi starszego mężczyzny, którego przed śmiercią zakatowano i to w bardzo brutalny sposób. Tomczyk nie potrafi uwierzyć, że coś takiego mogło się zdarzyć w jego mieście, które może i do najspokojniejszych nie należy, ale i nie można mu przypisać tytułu siedziby największych psychopatów w tej części Europy. Policjant rozpoczyna więc śledztwo mające na celu złapanie mordercy, ale wszystkie tropy prowadzą początkowo donikąd. Szczególnie, kiedy pojawiają się wątki związane z historią Urzędu Bezpieczeństwa, później przekształconego w Służbę Bezpieczeństwa. Kto wraca do czasów, gdy Polska znajdowała się w strefie wpływów ZSRR i gdy rządziła w niej partia? I jaki ma cel, ścigając dawnych zbrodniarzy?

Na pierwszy ogień pójdą bohaterowie. Główna postać, Paweł Tomczyk, to bez mała klasyk gatunku. Wredny, chamski i bezczelny, mający skomplikowaną przeszłość i ścigające go demony, samotny, alkoholik... No, czyż tego już wszędzie nie było? Powiem szczerze, że początkowo nawet się zastanawiałam, czy ta postać mnie nie zniechęci skutecznie do reszty książki, ale, na szczęście, jego poczucie humoru jest takie, że wymiękłam i polubiłam tego antypatycznego gościa. Bohaterowie drugoplanowi gdzieś się tam w tle przewijają, ale nie powiedziałabym, że ich sylwetki psychologiczne są jakoś szczególnie mocno zarysowane. Nie przeszkadza to jednak specjalnie w ogólnym odbiorze tej historii.

Jeśli chodzi o język, to ten jest prosty i szorstki, a przekleństwa sypią się dość gęsto. Jeśli jesteście na tym tle przeczuleni, to może Wam się to nie spodobać, osobiście jednak uważam, że świetnie podkreślały one charakter postaci i sytuacje, w jakich się znajdowały. Wydarzenia rozwijają się szybko i wartko, akcja płynie przez strony, które niemalże się połyka. Książka jest stosunkowo cienka, bo liczy raptem 320 stron, ale jest naprawdę napakowana zwrotami akcji. Szczególnie, że autor nie cacka się ani z Tomczykiem, ani z czytelnikami i raz po raz podrzuca nowe tropy, które jednak prowadzą donikąd. Co prawda samego motywu działania mordercy domyśliłam się już jakoś w połowie książki, ale sam sprawca pozostał dla mnie tajemnicą do końca, za co należy się ogromny plus. Największe brawa jednak należą się za solidny research wykonany w temacie UB i SB, i ich sposobów działania w czasach socjalizmu. Cała ta historia, przedstawiona w formie dialogów między Tomczykiem a pracownicą IPNu, jest opisana w sposób prosty i klarowny. Autorowi, na szczęście, udało się całkiem nieźle uniknąć upolitycznienia, aczkolwiek nie uciekł przed kategoryzowaniem na tych złych, służących w systemie, jak też i na tych dobrych, czyli będących w opozycji.

Nie jestem co prawda do końca usatysfakcjonowana zakończeniem książki, bo nie jest ono tak klasyczne, jak w większości kryminałów, ale myślę, że nie było najgorsze. Muszę jednak dodać, że koniec stawia jedno mądre pytanie: czym tak naprawdę różnią się obecne służby, działające w systemie, od tamtych? Chyba tylko metodami działania, bo przecież i dzisiaj, gdy są polityczne naciski, to dochodzenia są umarzane albo wznawiane, a policjanci często tłumaczą się wykonywaniem rozkazów... Morał z tego jeden – od czasów komuny pod pewnymi względami niewiele się w naszym kraju zmieniły, nieważne, co będą twierdzić rządzący.

Polecam Wam tę książkę – naprawdę dobra zagadka kryminalna, ciekawe tło historyczne i wredny główny bohater to obietnica całkiem mile spędzonego czasu wieczorem. Kuleje co prawda trochę sfera obyczajowa w tej książce, która jest tu wciśnięta nieco na siłę i ma bardzo słabe zakończenie, ale można na to przymknąć oko. Mimo tych kilku minusów, o których wspomniałam, to bardzo ciekawa lektura, która zapełni Wam kilka godzin, no, maksymalnie jeden wieczór.

Tytuł: Łódź Charona

Autor: Vladimir Wolff

Wydawnictwo: Warbooks

Liczba stron: 320

Rok wydania: 2018

Za egzemplarz serdecznie dziękuję: