Śmiały - Elżbieta Cherezińska
Gdyby podręczniki historii wyglądały tak jak powieść Elżbiety Cherezińskiej, to gwarantuję Wam, że ten szkolny przedmioty miałby dużo więcej zwolenników. Historia o Bolesławie II Szczodrym, zapamiętanym przez potomnych jako ten, który wszedł w konflikt z biskupem Stanisławem, na kartach tej książki ożywa i wciąga czytelnika w czasy XI-wiecznej Polski.
.png "Śmiały - Elżbieta Cherezińska")
Nie ma sensu tutaj streszczać fabuły, ponieważ większość z wydarzeń, o których pisze Elżbieta Cherezińska, znajdziecie w podręczniku do historii. To, czego tam nie znajdziecie, to wplecenie w akcję rodu Rzepich z Gopła czy kapłanów Trzygłowa z Pomorza. Na tle rozgrywek o wzmocnienie i centralizację władzy w chrześcijańskiej Polsce z ośrodkiem w Krakowie obserwujemy wciąż żywe i silnie trzymające się wierzenia pogańskie. Nawet możnowładcy, żyjący w otoczeniu księcia Bolesława, nadal kultywują stare tradycje. Ba, sami piastowscy władcy wzywają Rzepichy, nieochrzczone i otwarcie pielęgnujące dawne zwyczaje, by odbierały porody w ich rodzinie. Ten dualizm świetnie oddaje ówczesne realia i podkreśla to, jak polska państwowość i religia katolicka były słabe i powierzchowne w początkach XI wieku.
Są kupalnocki, w które się wianki wije i te, w które się je zrywa.
Elżbieta Cherezińska ma niesamowity dar pisania postaci historycznych jak ludzi z krwi i kości, i to w taki sposób, że nie są to tylko martwe posągi dawno minionych czasów, ale czytelnik zżywa się z nimi, kibicuje i przeżywa ich perypetie. Bolesław Śmiały to ambitny i twardo stąpający po ziemi wódz, który dąży bez wahania do zaplanowanych celów. Jego aspiracje sięgają nie tylko podporządkowania sobie niepokornego Pomorza, ale też odzyskania tytułu królewskiego dla swojej dynastii i scentralizowanie piastowskiej władzy w Krakowie. Bolesław wie, że sukcesem do osiągnięcia celu jest nie tylko karanie wrogów, ale też nagradzanie tych, którzy stanęli przy jego boku, a przy tym, po pokonaniu nieprzyjaciela, okazanie mu łaski, przez co książę zyskuje szacunek i oddanie.
Rodziny to więzi tajemne, głębokie aż do uduszenia. Węzły, których ni można rozplątać bezkarnie. Bez zmiłowania, bez wybaczenia.
Elżbieta Cherezińska w swojej powieści oddaje głos kobietom. Zapomnianym w historii zdominowanej przez mężczyzn, a jednak często równie ambitnych jak ich mężowie. To one stoją za tronami, wspierają królów i książąt w ich poczynaniach, rodzą kontynuatorów dynastii i cierpią, gdy ich plany upadają, a serca kochają innych. Na lekcjach historii nie poznamy losów żony Bolesława Śmiałego czy jego matki, Dobroniegi, ruskiej księżniczki z dynastii Rurykowiczów. To w Śmiałym możemy przeczytać, jak bardzo Dobroniega nie potrafiła odnaleźć się w polskich realiach, tak kłócących się z jej wspomnieniami z ojczyzny. Obserwujemy też losy Rzepich z jeziora Gopło, Namiry i jej córki, Żywii. Miłość tej drugiej do Bolesława, chociaż głęboka i prawdziwa, musi ulec dynastycznym celom Śmiałego. Elżbieta Cherezińska opisuje to wspaniale, dzięki czemu czytelnik nie pozostaje obojętny na losy kobiety, a i żal mu księcia, który wszystko, nawet własne serce, podporządkowuje wyższym celom politycznym.
O tak, słodka, dobra przeszłość. Wspomnienia, zamazujące to, co niewygodne, co haczy, nie przystaje do obrazu, w który wszyscy, zbiorowo postanowili wierzyć. Złote czasy nie istnieją. Tylko wspomnienia opromieniają je ułudą pozłoty.
Kiedy miłość do historii i ogromny talent literacki spotykają się w jednej osobie, musi powstać autor kompletny, a książki przez niego stworzone muszą być genialne. I właśnie to mamy w postaci Elżbiety Cherezińskiej – jej Śmiały to historia pełna krwi, łez, cierpienia, miłości i radości, splecionych w misterną układankę. Każda postać ma swój moment w tej opowieści, każdy wątek pojawia się tu nie bez przyczyny. Dlatego te czterysta stron czyta się z wypiekami na twarzy, śledząc fabułę z zapartym tchem. Naprawdę chciałabym, by w taki sposób uczono historii w naszych szkołach.
Wszystkie cytaty pochodzą z książki Śmiały Elżbiety Cherezińskiej.
.png "Śmiały - Elżbieta Cherezińska")
Recenzja powstała przy współpracy z wydawnictwem:
.png)
Komentarze
Prześlij komentarz